W ciągu 765 lat istnienia Bytomia jego społeczeństwo składające się z Polaków, Niemców, Żydów, Cechów, Romów, osób przybyłych tu z kresów wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, stworzyło bogate dziedzictwo, kulturę, imponujące zabytki oraz fascynującą obyczajowość. Do dnia dzisiejszego część z tego bogatego dziedzictwa przetrwała i skłania do zadumy nad czasem, który przeminął. Czy przetrwa kolejne dni, tygodnie, miesiące, lata? Czy na naszych oczach nie ginie to co stanowi dumę Bytomia? Czy jesteśmy obojętni na nasze kulturowe dziedzictwo?
Na te pytanie próbowali odpowiedzieć uczetnicy kolejnej debaty projektu Bytom2054. W jej trakcie zadano uczestnikom cztery pytania. Uznałem, że warto odpowiedzi na nie zaprezentować na blogu.
Co jest największym dziedzictwem Bytomia?
1. dziedzictwo postindustrialne
2. intelektualny dorobek bytomian
3. postindustrializm
4. architektura
Jakie zabytki materialne?
1 • Szyb Krystyna
• EC Szombierki
• wielokulturowość
• kościoły
• zabytkowe kamienice
• Zakłady Naprawcze Kolei Wąskotorowej przy ul. Brzezińskiej
• zabudowa miasta
• wzgórze Małgorzatka
• cmentarze
• mury obronne
2 • zabytkowe kamienice
• Górnośląska Kolej Wąskotorowa
• Zakłady Naprawcze Kolei Wąskotorowej przy ul. Brzezińskiej
• zabytkowe kamienice
• Szyb Krystyna
• detale architektoniczne i nie tylko
• willa Bruninga
• bytomskie ZOO
• parki
3 • podziemia miasta
• obiekty poprzemysłowe
• Szyb Krystyna
• kościoły
• tramwaj nr 38
• EC Szombierki
• układy urbanistyczne
• pałac Thiele-Winklerów
• obiekty militarne
Jakie zabytki niematerialne?
1 • strój rozbarski
• historia miasta
• język śląski
• społecznicy
• obrzędowość
• tradycja górnicza
• życiorysy znanych bytomian
• Polonia Bytom
• Brandka
2 • orkiestry górnicze
• poczucie wspólnoty
• wielokulturowość
• mieszkańcy
• gwara
• strój rozbarski
• legendy miejskie
• dorobek Opery Śląskiej
3 • chóry
• stowarzyszenia np. Bractwo Kurkowe
• historia miasta
• tradycja
• cyfrowe edycje publikacji poświęconych miastu
• legendy
• Teatromania
Jakie działania winny być podjęte dla zmiany obecnej sytuacji?
1. powstrzymanie degradacji (czasami celowej likwidacji elementów dziedzictwa)
2. zwiększenie środków finansowych na ochronę dziedzictwa
3. promocja dziedzictwa kulturowego Bytomia
4. cykliczne informacje prasowe w mediach lokalnych i regionalnych
5. edukacja mieszkańców zwłaszcza dzieci i młodzieży (warsztaty, więcej publikacji, spacerów
historycznych)
6. comiesięczna lekcja (spacer, warsztaty itp. Itd.) o dziedzictwie kulturowym Bytomia
7. współpraca z uczelniami wyższymi
8. wydarzenia promujące dziedzictwo kulturowe Bytomia
9. zwiększenie środków finansowych na ochronę dziedzictwa
10. realna rewitalizacja miasta
11. współpraca miasta z mieszkańcami
12. rewitalizacja społeczna
13. reagowanie na wszelakie dewastacje
14. korzystać z sprawdzonych rozwiązań innych miast
15. współpraca z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków
16. akcje społeczne
Tak więc nie jest źle z świadomością aktywnych bytomian, z ich kreatywnością. Warto ten potencjał lepiej wykorzystywać, a jak dotąd postęp w tym temacie nie jest satysfakcjonujący…
